Moje stado w pigułce – zarządzaj krowami z raportami PFHBiPM

Chcesz taniej produkować mleko i ograniczyć straty? Przeczytaj, co kryje się w raportach wynikowych RW-1 i RW-2, które oferuje Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka.

W niepewnych czasach wiedza o efektywnej produkcji mleka to pewna inwestycja. Ekonomiści przewidują, że żywność stanie się kluczową kartą przetargową, a ci, którzy ją produkują, będą wygrani. Jednak obecna sytuacja geopolityczna wiąże się z nieprzewidywalnymi cenami płodów rolnych i rosnącymi kosztami produkcji.

Dlatego warto postawić na sprawdzone informacje i lepsze zarządzanie, a najlepszym narzędziem do tego są raporty RW-1 i RW-2 PFHBiPM. Co zawierają? W artykule przedstawiamy najistotniejsze informacje, choć pełna analiza wymaga szerszego opracowania.

Stado w pigułce

Zwierzęta pod oceną wartości użytkowej PFHBiPM wyprodukowały w 2023 r. średnio 3000 kg mleka więcej niż te, które nie były oceniane, osiągając 9150 kg rocznie. Wynik ten jest efektem poprawy dobrostanu, selekcji zwierząt oraz analizy danych zawartych w raportach PFHBiPM, w tym składu mleka, który wskazuje na zapotrzebowanie na składniki pokarmowe i zdrowie zwierząt.

Raport RW-1 to kompleksowe narzędzie do analizy produkcji mleka w stadzie. Zawiera dane o liczbie krów, produkcji mleka oraz prognozowanej rocznej wydajności, a także o zmianach parametrów w stosunku do poprzednich próbnych udojów. Zawiera także inwentaryzację stada, podzieloną na grupy wiekowe i produkcyjne.

LKS w mleku

W analizie wyników próbnych udojów ważne są m.in. dane o liczbie krów z LKS powyżej 200 tys./ml oraz ich procentowym udziale w stadzie w danej fazie laktacji. Istotnym punktem jest także oszacowanie „strat mleka” w całym stadzie, wynikających z wysokiego LKS i wydłużonych laktacji.

Kolorowe komunikaty pomagają w interpretacji wyników, wskazując, jak dany parametr wypada w porównaniu do wskaźników referencyjnych. Dobry wynik to np. mniej niż 15% krów ze średnią wartością LKS poniżej 200 tys./ml mleka do 160 dnia laktacji.

Na jakim etapie jest moje stado?

W raporcie RW-1 znajdziemy również tabelę: „wydajność roczna, laktacyjna i życiowa krów” z ostatnich 12. miesięcy. To przeciętna wydajność mleka i jego składników od krowy w stadzie. Dane dotyczą ostatnich 365 dni dzielonych przez średnią liczbę krów utrzymywanych w stadzie w tym okresie. 

W tabeli umieszczono także przeciętną wydajność mleka i jego składników dla całej populacji ocenianych krów na terenie województwa i w skali Polski, dla laktacji (305-dniowej) oraz życiowej. Informacje dają możliwość porównania się i określenia, na jakim etapie rozwoju znajduje się nasze stado w stosunku do innych gospodarstw. Z kolei sam dół pierwszej strony raportu to miejsce na komunikaty, w tym o zagrożeniu ze strony ketozy czy podwyższonej LKS w mleku.

Trendy w zakresie parametrów

Druga strona raportu RW-1 zawiera sprawozdanie okresowe dotyczące wyników stada w zakresie kilku parametrów w tym m.in. wydajności dziennej mleka, zawartości tłuszczu i białka czy zawartości mocznika w mleku. Informacje są przedstawiane wraz z linią trendu w próbie w roku bieżącym oraz linią trendu w analogicznym okresie roku ubiegłego. Odczytać możemy też średni wynik i przyrost w ciągu miesiąca i ostatnich 6. miesięcy. 

Ciekawostką może być porównanie aktualnej wartości cechy do wartości wskaźnika w całym gronie stad ocenianych w przypadku wydajności dziennej mleka, zawartości tłuszczu i białka oraz Indeksu Ekonomicznego użytych buhajów (dla HO/RW; rodzaj indeksu zależy od rasy, która jest dominująca w stadzie). Z kolei dla cech takich jak zawartość mocznika, dzień laktacji (krowy dojne) i LKS w mleku hodowca dysponuje informacją o wartościach zalecanych. Istotne są też komunikaty oceniającej aktualny stan stada i potencjalnie wskazujące na dany problem, np. „Przedłużone laktacje”.

Unikatowe K!

Na koniec krótko o RW-2. Mamy w nim do dyspozycji szczegółową informację z wynikami oceny dla każdej krowy w stadzie indywidualnie. Tuż za danymi, identyfikującymi krowę podawane są wyniki w zakresie poszczególnych parametrów w ostatnich 12. próbnych udojach (ostatnie są pogrubione). 

W ich obrębie możemy znaleźć szereg dodatkowych znaków graficznych, które mogą sygnalizować: wzrost LKS w aktualnym próbnym doju (dotychczas zdrowa krowa zachorowała na mastitis), podwyższony poziom LKS, który utrzymuje się od poprzedniej próby (dana krowa jest „chronicznie chora” na mastitis), spadek mleka (przekraczający 25% wartości z poprzedniej próby) czy w końcu – unikatowy w skali światowej „K!”, czyli podwyższony poziom ciał ketonowych w mleku, który wskazuje na prawdopodobieństwo ketozy. 

Więcej informacji o raportach RW-1 i RW-2 PFHBiPM znajdziesz na stronie www.pfhb.pl,  2/2025 Hodowla i Chów Bydła oraz holstein.pl.