Ekoinwestycje w branży mleczarskiej
SM Mlekpol od lat dba o budowanie własnego zaplecza energetycznego, które gwarantuje firmie większe bezpieczeństwo i niezależność. O tym, jak wygląda obecna polityka firmy w zakresie ekoinwestycji, rozmawiamy ze Zbigniewem Gorszykiem, Wiceprezesem Zarządu.
Polska, jako państwo członkowskie UE, jest sygnatariuszem porozumienia paryskiego, które nakłada na kraje obowiązek osiągnięcia neutralności klimatycznej do roku 2050. Zrealizowanie tego celu będzie możliwe m.in. dzięki dekarobnizacji przemysłu. Dodatkowo – ostatnie wydarzenia związane z wojną pokazały, jak ważne jest budowanie niezależności energetycznej. Jak zatem wygląda obecna polityka energetyczna SM Mlekpol?
Zbigniew Groszyk: Wszystkie inwestycje Mlekpolu wpisują się w strategię zrównoważonego rozwoju, u podstaw której stoi troska o środowisko naturalne. Od lat wdrażamy efektywne rozwiązania ograniczające negatywne oddziaływanie zakładów przetwórczych na naturę. Zdajemy sobie bowiem sprawę, że zapobieganie zmianom klimatycznym, obok zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, jest dziś jednym z najważniejszych problemów branży. Przyjęta przez Mlekpol strategia energetyczna opiera się zatem na czterech filarach: wyeliminowaniu użycia węgla kamiennego, produkcji własnej energii elektrycznej z paliw niskoemisyjnych, produkcji energii ze źródeł odnawialnych oraz racjonalnej gospodarce czynnikami energetycznymi. Ich realizacja wiąże się z szeregiem inwestycji, które unowocześniają zakłady Spółdzielni, podnoszą ich efektywność i przyczyniają się do redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz pyłów.
Jak przebiegała droga do wyeliminowania użycia węgla kamiennego i jakie korzyści klimatyczne przyniosły te działania?
Proces przejścia z węgla kamiennego na paliwa niskoemisyjne – gaz ziemny, LNG lub olej opałowy – trwał 10 lat i wiązał się z budową w zakładach Mlekpolu nowoczesnych kotłowni z wysokosprawnymi kotłami parowymi. Od 2 lat w naszych lokalizacjach nie używamy już węgla kamiennego. O tym, jak ważna jest dywersyfikacja źródeł energii, przekonaliśmy się po wybuchu wojny na Ukrainie, kiedy doszło do dużego rozchwiania rynku paliw. W dobie kryzysu energetycznego, deficytu gazu i oleju mieliśmy większą elastyczność w zakresie budowania stoków paliw gwarantujących zachowanie ciągłości produkcji oraz pod względem zarządzania kosztami. Ale oprócz korzyści ekonomicznych widzimy także duże efekty ekologiczne. Całkowicie wyeliminowaliśmy emisję pyłów, która wynosiła 110 ton rocznie. Nastąpiła także redukcja emisji CO2 – o 45% w skali roku, czyli o około 70 tys. ton.
A jak wygląda kwestia produkcji energii elektrycznej z wykorzystaniem paliw niskoemisyjnych w SM Mlekpol?
Obecnie własna produkcja energii elektrycznej pokrywa 20% zapotrzebowania całej firmy. W ciągu najbliższych pięciu lat chcemy, aby wskaźnik ten wzrósł do 50%. W tym celu, w latach 2020 – 2022, uruchomiliśmy dwie elektrociepłownie kogeneracyjne w zakładach w Mrągowie i Zambrowie, które wytwarzają energię elektryczną, parę technologiczną oraz gorącą wodę na potrzeby procesów produkcyjnych. Są to aktualnie jedne z najnowocześniejszych centrów energetycznych zakładów przemysłowych w Europie. Realizacja tej inwestycji wiązała się z przebudową wielu linii produkcyjnych, aby poprawić ich efektywność i wykorzystać ciepło wytwarzane w procesie wysokosprawnej kogeneracji. Obecnie nasze elektrociepłownie cechuje jedna z najwyższych w Europie sprawności wytwarzania energii elektrycznej. Wkrótce tego typu układy powstaną w zakładach w Kolnie, Suwałkach i Radomiu. Wdrożenie technologii wysokosprawnej kogeneracji gwarantuje większe bezpieczeństwo i niezależność energetyczną naszej firmy, przynosząc jednocześnie wymierne efekty ekologiczne. Dzięki tym inwestycjom każdego roku oszczędzamy zużycie paliw pierwotnych o 255 tys. GJ. Ograniczamy roczną emisję CO2 o 72 tys. ton i emisję pyłów o 67 ton.
Ważnym krokiem jest też budowa biogazowni w Grajewie. Jakich rezultatów spodziewa się Spółdzielnia po jej uruchomieniu?
Budowa biogazowni jest istotnym elementem inwestycji związanej z modernizacją zakładowej oczyszczalni. Wiąże się ponadto z realizacją trzeciego filaru strategii energetycznej Mlekpolu, czyli produkcji energii ze źródeł odnawialnych w ramach gospodarki obiegu zamkniętego. Inwestycja obejmuje budowę reaktora fermentacji beztlenowej, układu kogeneracyjnego oraz suszarni osadu. Substratem w procesie produkcji biogazu są osady powstające w zakładowych oczyszczalniach oraz odpady produkcyjne. Naszym celem jest produkcja biogazu na poziomie 10230 m³/dobę, produkcja energii elektrycznej i cieplnej, jak również wyeliminowanie konieczności kosztownej utylizacji osadów i odpadów, a w to miejsce produkcja wartościowego nawozu. Nie bez znaczenia jest także zmniejszenie emisji dwutlenku węgla pochodzącego z użycia paliw kopalnych.
Na czym polega racjonalna gospodarka czynnikami energetycznymi i jak jest realizowana?
Wdrażamy przede wszystkim technologie pozwalające na oszczędzanie i odzysk energii oraz wody z procesów. Jednym z przykładów może być modernizacja procesu produkcji chłodu, wdrażająca układ odzysku ciepła skraplania amoniaku. Efekty pracy systemów odzysku ciepła skraplania amoniaku pozwalają na odzyskanie energii cieplnej, zmniejszenie zużycia paliw pierwotnych oraz wody. Tego typu działania, w połączeniu z nowoczesną infrastrukturą energetyczną, opartą o zdywersyfikowany mix energii z odnawialnych źródeł oraz energii bazującej na paliwach niskoemisyjnych, to droga do większej niezależności energetycznej w duchu odpowiedzialności za środowisko naturalne.