Tajemnice mlecznej wydajności. Ewolucja „Łaciatej”

Pierwsze próby udomowienia bydła sięgają zamierzchłych czasów, kiedy ludzie zaczęli prowadzić osiadły tryb życia. Na początku wykorzystywano bydło głównie do ciężkiej pracy (jako źródło siły pociągowej) i jako źródło łatwo dostępnego mięsa. Jednak z czasem okazało się, że również mleko może być niezastąpionym składnikiem diety, bogatym w białko, witaminy i inne składniki pokarmowe. W miarę rozwoju naszej cywilizacji produkcja mleka zaczynała więc odgrywać coraz większa rolę.

Jeszcze kilkaset lat temu krowa mleczna nie była podobna do dzisiejszej „Łaciatej”. Zarówno pod względem cech pokroju, jak również pod względem produkcji mleka współczesne krowy nie przypominają swoich poprzedniczek. Jak to się stało, że ze zwierzęcia produkującego kilka litrów mleka dziennie krowa przeobraziła się w producentkę mleka o wydajności kilkudziesięciu litrów? Dlaczego dzisiejsze krowy mleczne, utożsamiane często z „Łaciatą”, dostarczają znacznie więcej mleka niż ich koleżanki sprzed setek lat? Odpowiedź na to pytanie jest złożona, jednak największe znaczenie dla ewolucji „Łaciatej” mają zmieniające się potrzeby społeczeństwa, wieloletnia praca hodowlana i postęp naukowy.

Kluczowe w ewolucji krowy mlecznej było zaobserwowanie, że pewne cechy zwierząt podlegają prawom dziedziczenia. Przez długie lata jedyną metodą uzyskania pożądanych efektów była żmudna selekcja i wieloletnia praca hodowlana. Współczesna hodowla opiera się na podstawach naukowych i postępie technologicznym, a bardzo szybkie postępy uzyskujemy dzięki znajomości zasad dziedziczenia i genotypów krów, które przy coraz większej wiedzy hodowców i odpowiednio dobranemu żywieniu pozwalają uzyskać najlepszej jakości mleko o ściśle określonej przydatności technologicznej. Dlatego dzisiejsze „Łaciate” mogą produkować coraz więcej mleka o składzie optymalnym dla określonej grupy konsumentów lub gwarantującym najbardziej ekonomiczne wykorzystanie mleka do określonego asortymentu produkcji. 

– Postęp w dziedzinie hodowli nie byłby możliwy bez rozwoju nauki o zwierzętach. Postęp naukowy w zakresie dziedziczenia, żywienia i zrozumienie potrzeb bytowych zwierząt odegrały tu kluczową rolę. Współczesne krowy mają stały dostęp do wody i karmione są ściśle zbilansowanymi dawkami pokarmowymi, zapewniającymi dostępność wszystkich składników pokarmowych i suplementów zawierających potrzebne witaminy oraz mikro- i makroelementy. Mają zapewnione odpowiednie warunki dobrostanu i stałą opiekę weterynaryjną, co znacznie zwiększa ich komfort życia i zdolność do produkcji mleka. Rozwój technologii, takich jak mechanizacja czy automatyzacja doju, odpowiednie przechowywanie mleka w gospodarstwie i innowacyjne metody zarządzania stadami również nie pozostają bez wpływu na wzrost wydajności i produkcję mleka najwyższej jakości – mówi Kazimierz Czernewski, Dyrektor Wydziału Skupu SM Mlekpol. 

Nie mniej ważnym czynnikiem, który wpływa na współczesną hodowlę, jest zmieniający się rynek i potrzeby konsumenta. Popyt na produkty mleczarskie ciągle rośnie, dlatego hodowcy są zmotywowani do dalszego doskonalenia ras i metod hodowli, aby sprostać większemu zapotrzebowaniu na mleko i wszelkim oczekiwaniom oraz potrzebom konsumentów. A zatem współczesne krowy są „wynikiem” wieloletniego procesu ewolucji i pracy hodowlanej, który łączy w sobie dobór genetyczny, zdobycze naukowo-techniczne i zmieniające się potrzeby konsumenckie